Brat Wawrzyniec Maria Aleksander Podwapński (1903 - 1983)

Aleksander Podwapński urodził się 2 lutego 1903 r. w Komańczy. Po ukończeniu szkoły średniej początkowo przygotowywał się do przejęcia po swym ojcu tartaku i młyna. Studia ekonomiczne ukończył na Akademii Handlowej w Krakowie. Jednak w 1929 r., rezygnując z przejęcia przedsiębiorstwa po ojcu, wstąpił do klasztoru franciszkańskiego w Niepokalanowie, którego założycielem był ojciec Maksymilian Maria Kolbe. Początkowo pracował przy wznoszeniu nowych budynków klasztornych. Przez jakiś czas był też osobistym sekretarzem o. Kolbego, a następnie organizatorem i kierownikiem prac budowlanych w klasztorze.

Chociaż od najmłodszych lat asystował przy naprawie zegarów swemu ojcu, który w wolnym od pracy czasie zajmował się zegarmistrzostwem, to jednak zegarmistrzem został przypadkowo. Kilkumiesięczną praktykę zegarmistrzowską rozpoczął po wybuchu wojny w 1939 roku w Iwacewiczach Poleskich, gdzie znalazł się w wyniku tułaczki wrześniowej. Po powrocie do Niepokalanowa w 1940 r. na polecenie o. Kolbego, zakłada warsztat naprawy zegarków i równocześnie uczy współbraci zegarmistrzostwa. W lutym 1941 r. okupanci aresztują o. Kolbego i wywożą na Pawiak, a później do Oświęcimia, gdzie poniósł śmierć męczeńską. Brat Wawrzyniec, zagrożony również aresztowaniem, opuścił Niepokalanów i ukrywał się w rodzinnych Bieszczadach. Po powtórnym powrocie do klasztoru w 1942 r. zdał egzamin czeladniczy w zawodzie zegarmistrzowskim, zaś już po wojnie, na początku 1946 r. - egzamin mistrzowski. Ponadto w latach 1949 - 1951 ukończył trzyletni korespondencyjny kurs zegarmistrzowski w British Horological Institute w Londynie.

Napisanie podręcznika zegarmistrzowskiego zasugerował bratu Wawrzyńcowi jeszcze w czasie wojny ojciec Maksymilian Kolbe. Pierwsze dwa tomy z serii „Zegarmistrzostwo”, z podtytułami: tom I „Historia , nauka i praca” oraz tom II „Materiałoznawstwo zegarmistrzowskie i części zamienne”, zostały wydane w 1948 roku. W następnych latach ukazały się dalsze tomy, których współautorem był już brat Bernard Bartnik, chociaż na stronie tytułowej wymienione jest tylko imię i nazwisko brata Wawrzyńca Podwapińskiego: tom III „Maszyny, narzędzia i przybory zegarmistrza” w 1949 r., tom IV ” Czas, kosmografia i zegary słoneczne” w 1950 r., tom V „Zegary wieżowe” w 1952 r. oraz tom VI „Zegary i zegarki mechaniczne” w 1956 r. Co kilka lat ukazywały się następne tomy, na których widnieją już nazwiska obu autorów: tom VII „Technologia warsztatowa” w 1962 r., tom VIII „Naprawa zegarów i zegarków mechanicznych” w 1967 r. oraz tom IX „Elektryczne czasomierze pojedyncze” w 1974 r.

Ostatnie trzy tomy ukazały się już po śmierci brata Wawrzyńca Podwapińskiego: tom X „Zegary elektryczne zespołowe” w 1980 r., tom XI ”Zegary i zegarki specjalne - Konstrukcja, działanie i naprawa” w 1985 r. oraz tom XII „Ilustrowany słownik zegarmistrzowski” w 1990 r.

Tomy I do VI zostały wydane nakładem Wydawnictwa w Niepokalanowie, tomy VII i VIII - przez Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego, a tom IX - przez Biuro wydawnictw LIBRA. Ostatnie trzy tomy - w bardzo ładnej szacie edytorskiej - wydały Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

W 1974 r. brat Wawrzyniec brał udział w Międzynarodowym Kongresie Chronometrycznym w Sztuttgarcie. Ponadto utrzymywał on ścisłe kontakty z osobami i instytucjami związanymi z techniką zegarową - zarówno w kraju, w tym z polskimi fabrykami zegarów w Łodzi i w Toruniu oraz z ośrodkami naukowo-badawczymi, m.in. z Instytutem Konstrukcji Przyrządów Precyzyjnych i Optycznych Politechniki Warszawskiej (prof. W. Tryliński, prof. Z. Mrugalski), jak i z ośrodkami zagranicznymi, m.in. z Instytutem Techniki Zegarowej Uniwersytetu Technicznego w Sztuttgarcie (gdzie dyrektorem Instytutu był światowy autorytet w tej dziedzinie prof. Guenter Glaser).

W 1981 r. brat Wawrzyniec A. Podwapiński w uznaniu jego zasług, został odznaczony Złotym Krzyżami Zasługi.

Pracę braci zakonników-zegarmistrzów nad kolejnymi tomami „Zegarmistrzostwa” oraz ich życie klasztorne doskonale przedstawione jest w filmie dokumentalnym pt. „Po szóstej podnosi się wierzbówka”, nakręconym w 1982 r. przez Wytwórnię Filmów Oświatowych w Łodzi przy współpracy z TVP (scenariusz i reżyseria - Ignacy Szczepański).

Brat Wawrzyniec, po krótkiej lecz ciężkiej chorobie, zmarł w szpitalu w Warszawie dnia 18 czerwca 1983 roku, tj. w dniu, w którym Papież Jan Paweł II odwiedził klasztor w Niepokalanowie.