Od Le Locle do biura Lenina - Czas w starej Rusi i Cesarstwie Rosyjskim

Pierwsze znane dowody pojawienia się zegarów na Rusi pochodzą z 1404 r. kiedy serbski mnich Athos Lazarus zainstalował zegar z dzwonem w Moskwie na wieży pałacu wielkiego księcia Wasilija Dmitrijewicza. Serb Lazar pochodził z Prizren, prawdopodobnie opuścił Serbię po bitwie na polu Kosowo w 1389 roku. Athos przybył do Rosji ze świętej góry. Według kronik zegar miał bardzo złożony mechanizm z lalkami, które pojawiały się i uderzały w dzwon. Ich koszt wyniósł około 150 rubli, co było bardzo dużą sumą jak na ten czas. W annałach opisujących instalację zegara Lazarusa na Kremlu napisano:

…..на всякий же час ударяет молотом в колокол, размеряя и разсчитая часы нощныя и дневныя. Не бо человек ударяше, но человековидно, самозвонно и самодвижно, страннолепно некако створено есть человеческою хитростью, преизмечтано и преухищрено…..

…. Każdej godziny uderza młotem w dzwon, mierząc i licząc godziny nocy i dnia. Nieludzko dokładny, lecz jak człowiek, spontaniczny i autonomiczny, przedziwny, niesamowity;  jest jak myśl, wyrafinowany i zachwycający…..(tłumaczenie własne).

 Zegar ten pracował nieprzerwanie przez 217 lat.

4 grudnia 2004 r. Serbska Cerkiew Prawosławna postanowiła uczcić 600. rocznicę wynalezienia i budowy wieży zegarowej. W liturgii kościołów w Belgradzie i Moskwie wspomniano Mnicha Lazara. W Akademii Serbskiego Kościoła Prawosławnego w Belgradzie zainstalowano pamiątkowy zegar słoneczny.

Wiadomo, że w XVI i XVII wieku wieże Kremla - Spasskaya i Troitskaya - były wyposażone w zegary wieżowe, później były wielokrotnie odnawiane i wymieniane. Dokonali tego tacy mistrzowie jak Nikifor Nikitin, Kirill Samoilov, Andrey Danilov, a także Anglik Christopher Galloway. Wikipedia ru. podaje, że istnieją dowody na to, iż w 1585 r. przy trzech bramach Kremla - Spaskiej, Tainitskiej i Trójcy - służyli zegarmistrzowie. Współczesne kuranty na wieży Spasskaya na Kremlu pojawiły się w 1852 roku i są obecnie jedynymi w pełni mechanicznymi na świecie

Wieża Spasskaya została wzniesiona w 1491 roku przez Pietro Antonio Solariego w miejscu Frolovskiej strzelnicy, na miejscu dawnej głównej bramy w celu wzmocnienia północno-wschodniej części Kremla. Przypuszczalnie pierwotna nazwa wieży - Frolovskaya - wzięła się od nazwy kościoła imienia Świętych Męczenników Frola i Laurusa, patronów zwierząt gospodarskich. Ta nazwa trwała do połowy XVII wieku.

W XVII wieku jako miłośnik zegarów zapisał się Książę Wasilij Wasiljewicz Golicyn (1643 - 1714 r.) - rosyjski bojar, dyplomata, mąż stanu, faworyt i ulubieniec Carewy Sofii Aleksiejewnej (1682–1689), rzeczywisty szef rządu rosyjskiego w czasie jej władania. Posiadający rangę gubernatora z tytułem „Wielkiej cesarskiej pieczęci państwowej, spraw poselskich i skarbu, wielki bojar i namiestnik Nowogrodu”. Wybitny reformator, ale nieudany dowódca, który poniósł poważne porażki w kampaniach krymskich w latach 1687 i 1689. Przodek najstarszej gałęzi klanu Golicyna („Wasiliewicz”). Po tym, jak Piotr I obalił Sofię w 1689 r. i został suwerennym władcą, Golicyn został pozbawiony bojarów i wszelkiej własności oraz zmuszony do udania się na zesłanie. Po jego aresztowaniu, inwentaryzacja majątku opisuje „wiele zegarów bijących  i stołowych  w korpusach pokrytych fiszbinami, skorupami żółwi i czerwoną skórą oraz zegary wbudowane w rzeźby”

Transformacje i reformy Piotra Wielkiego stworzyły sprzyjające warunki europejskim zegarmistrzom dla szerszej działalności w kraju. Cesarzowe Katarzyna I, Elżbieta Pietrowna i Katarzyna Wielka z Anglii i Francji sprawiły, iż w Rosji pojawiły się zegary z wahadłem i zegarki kieszonkowe od najlepszych mistrzów tamtej epoki.

Przez cały XVIII wiek zegarmistrzostwo rozwijało się i było bardzo cenione. Niektóre okręty marynarki wojennej były wyposażone w chronometry; duża liczba zegarków i innych precyzyjnych instrumentów była używana przez państwo. Akademia Nauk zwerbowała państwowych zegarmistrzów, aby zachęcić ich do badań. Ponieważ wielu zegarmistrzów osiedliło się w Petersburgu i Moskwie, pierwsze rosyjskie manufaktury pojawiły się pod koniec XVIII wieku.

Katarzyna II Wielka Z Bożej Łaski Cesarzowa i Samodzierżczyni Wszystkiej Rusi, urodziła się 2 maja 1729 roku w Szczecinie, 9 lipca 1762 roku objęła władzę w Rosji, zmarła 17 listopada 1796r. w Petersburgu. Do dziś jest uważana ze jedną z największych władców Rosji.

W XVIII wieku w Moskwie utworzono „Stocznię strażniczą”. Otwarte zostały tam warsztaty zegarków, w tym braci Nikołaja i Iwana Butenop, którzy w połowie XIX wieku odnowili zegar na wieży Spasskaya. Szczególnie znane były warsztaty na ulicy Twerskiej prowadzone przez I.P. Nosowa i D.I. Tołstoja. W 1769 r. rząd zorganizował fabryki zegarków w Petersburgu i Moskwie, ale moskiewska fabryka została zamknięta dziewięć lat później. Większość produktów fabryki w Petersburgu wykorzystano jako nagrody i wyróżnienia. Były to zegarki w złotych kopertach z brylantami, z repetycją, a także kareciaki. Ta fabryka również wkrótce została zamknięta.

W 1774 r. zegarmistrzowie Basilier i Sando (przy finansowym wsparciu Katarzyny Wielkiej) założyli pierwszą prywatną fabrykę zegarków w Rosji. W 1784 r. Szwed Peter Nordsteen, przy wsparciu księcia Potemkina, otworzył manufakturę zegarków kieszonkych w swoim białoruskim Dubrowinie, który po jego śmierci został kupiony przez państwo i przeniesiony do Kupavny pod Moskwą. Fabryka obsługiwała głównie dwór i na otwarty rynek pojawiło się niewiele produktów.

Z 1770 roku. pochodzi bardzo charakterystyczny zegar wyprodukowany w Wielkiej Brytanii w Londynie - Zegarek  «Павлин» -  Pawlin. Jest to automatyczny zegarek obsługiwany przez warsztat angielskiego mechanika Jamesa Coxa i mistrza Frederica Jury, który znajduje się na stałej wystawie w pawilonie Małego Ermitażu. Zakupiła go Katarzyna Wielka. Materiały, które zostały użyte do jego budowy to brąz, srebro, cyrkonie i złocenia. Budowa trwała pięć lat. Wyjątkowość tego zegara polega na tym, że nadal jest on w stanie roboczym, ciągle działa. Według ekspertów Państwowego Muzeum Ermitażu jest to jedyna duża automatyczna maszyna z XVIII wieku na świecie, która przetrwała do naszych czasów w niezmienionej postaci. Opiekuje się nim Michaił Pietrowicz Guryjew, Kierownik Laboratorium Zegarów i Mechanizmów Muzycznych Ermitażu.

XIX wiek w Rosji stoi pod znakiem zegara

W pierwszej połowie XIX wieku w Sankt Petersburgu otwarto szkołę zegarmistrzów. Ponadto duża liczba emigrantów przybyła do kraju z powodu najazdów napoleońskich. Dzięki tym dwóm okolicznościom wzrosła liczba zegarmistrzów w Rosji. Znaczący był również import modeli europejskich. Ponieważ w Rosji doceniono wysokiej jakości i złożone mechanizmy, najlepsi europejscy rzemieślnicy wysłali tu swoje produkty. Wśród zegarmistrzów pracujących na rynku rosyjskim byli Abraham-Louis Breguet, Louis Audemar, Pavel Bure. Szwajcarskie zegarki Tissot, Moser & Co, Bovet & Fol, Courvoisier i Cie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Zegary wahadłowe A. Lange & Söhne zostały przywiezione z Niemiec. Wiele szwajcarskich manufaktur albo wysłało swoich przedstawicieli do Rosji, albo otworzyło tutaj swoje oddziały. Szlachta i kupcy rosyjscy był znaczącym źródłem dochodów dla całej europejskiej branży zegarków. Rosyjscy mistrzowie odnieśli tak duży sukces, że Europejczycy zapożyczyli pomysły do swoich produktów, jak w przypadku firmy Cartier, która zapożyczyła szkliwo do biżuterii od Faberge.

I w tym momencie przejdźmy do człowieka, którego nazwisko stało się symbolem przepychu dworu carów Rosyjskich;

Peter Carl Faberge, lepiej znany jako Carl Faberge, syn Gustava Faberge i Charlotte Jungstedt. urodzony w 1846r.

.

Gustav Faberge w latach 30. XIX wieku przybył z miasta Pernau (Parnawa) w Livonii (Estonia) do Petersburga, aby studiować złotnictwo u Andreasa Ferdinanda Spiegela, który specjalizował się w produkcji złotych szkatuł na biżuterię. W 1841 r. otrzymał tytuł mistrza złotnictwa. W 1842 roku Gustav Faberge otworzył swój pierwszy sklep jubilerski przy ulicy Bolshaya Morskaya. Nowy sklep natychmiast odniósł sukces z dwóch powodów: po pierwsze, znajdował się w modnym centrum Petersburga, a po drugie, Rosja była w tym czasie w okresie „gallomanii”, starano się we wszystkim naśladować Francję, a wyroby Faberge wpisywały się w tą modę.

  Karl Faberge syn Gustawa otrzymał wykształcenie podstawowe w St. Anna's Gymnasium. Było to słynne gimnazjum dla dzieci z niższych warstw szlacheckich. W 1860 roku Gustav Faberge pozostawił pracę w rękach kierowników i wyjechał z rodziną do Drezna, gdzie młody Karol kontynuował naukę w szkole handlowej. W wieku 18 lat odbył podróż po Europie i odwiedził wielu znanych jubilerów we Francji, Niemczech i Anglii, odwiedził galerie i najlepsze muzea w Europie.

W 1872 roku w wieku 26 lat Karl powrócił do Petersburga. Po dziesięciu latach nauki przejął zarządzanie firmą. W tym samym roku otrzymał tytuł mistrza biżuterii, a najmłodszy z jego synów Agathon Faberge, dołączył do rodzinnego biznesu.

Karl został zaangażowany w restaurację eksponatów Ermitażu, zaproszono go też na jedną z głównych rosyjskich wystaw w Moskwie. Jednym z eksponatów, które firma zaprezentowała na wystawie, była kopia bransoletki z IV wieku pne. Aleksander III  widząc ją powiedział, że nie może odróżnić kopii od oryginału, a dzieło Faberge powinno być w Ermitażu jako przykład umiejętności rosyjskich jubilerów. W 1885 roku firma stała się oficjalnym producentem biżuterii dla cesarskiego domu. Faberge był także oficjalnym dostawcą królów Szwecji i Norwegii.

Produkty Faberge zostały zaprezentowane na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 roku. Zrobiły trwałe wrażenie na europejskich jubilerach. Firma pozostała jednak bez nagród, ponieważ sam Faberge był członkiem jury i nie mógł ocenić swoich produktów. W 1903 r. został otwarty sklep w Londynie. Tylko za pośrednictwem angielskiego oddziału sprzedano ponad 10 tysięcy produktów firmy.

Po wybuchu rewolucji Firma Faberge została znacjonalizowana przez bolszewików. Na początku października 1918 r. Carl Faberge opuścił Petersburg i wyjechał do Rygi. Jednak w połowie miesiąca rewolucja ogarnęła również Łotwę, a Karl został zmuszony do powrotu do Niemiec.

Poniżej trzy z pięćdziesięciu dwóch cesarskich pisanek wykonanych przez Karla Faberge dla rosyjskiej rodziny cesarskiej. Prezentowane poniżej dzieła sztuki jubilerskiej są jednocześnie zegarami biurkowymi.

Wykonany w 1895r. Niebieski zegar z wężem lub Niebieskie jajko z wężem. Było jedenastym jajem wykonanym dla rodziny cesarskiej oraz pierwszym prezentem wielkanocnym od Mikołaja II dla jego matki cesarzowej Marii Fiodorowny.  Stało się pierwszym z cesarskich jaj Faberge podarowanych przez Mikołaja II. W tej chwili jest własnością księcia Monako Alberta II. Mistrzem biżuterii który je wykonał  był Michaił Perkhin, który pracował dla Karla Faberge w St. Petersburgu. Jajko spoczywa na złotym stojaku ozdobionym wzorami mlecznej białej emalii. Trzy panele stojaka pokryte są złotem w czterech kolorach, symbolizującym sztukę i naukę. Złoty wąż wysadzany diamentami owija się wokół stojaka, łącząc go z jajkiem i wznosi się na środek. Głowa węża i jego język wskazują aktualną godzinę, wskazywaną cyframi rzymskimi na obracającym się białym panelu. Większość powierzchni jaja pokryta jest przezroczystą niebieską emalią i złotymi paskami z brylantami, w dolnej i górnej części znajdują się również elementy klepsydry. Z każdej strony jajka są złote uchwyty w kształcie rzeźbionych łuków, przymocowane u góry i pośrodku jajka.

Bukiet lilii lub Zegar z bukietem białych lilii, dwudzieste z pięćdziesięciu dwóch cesarskich jajek wielkanocnych Carla Faberge dla rosyjskiej rodziny cesarskiej. Został stworzony w 1899 r. Dla cesarza Mikołaja II i podarowany przezeń na Wielkanoc swojej żonie, cesarzowej Aleksandrze Fedorovnej. W tej chwili jajo znajduje się w Muzeum Zbrojowni w Moskwie i pozostaje jednym z niewielu jaj Faberge, które nie opuściły Rosji.

Jajko z kogucikiem lub Zegar z kogucikiem jest dwudziestym pierwszym cesarskim jajkiem wielkanocnym wykonanych przez Carla Faberge. Stworzone w 1900 r. z rozkazu cesarza Mikołaja II jako prezent dla jego matki, wdowy cesarzowej Marii Feodorovnej. W tej chwili jest częścią kolekcji Fundacji Victora Vekselberga.

Szlacheckie rodziny w Rosji także chciały móc się popisać niespotykaną biżuterią; powyżej Gęsie Jajko – mechanizm zegarowy wykonany przez Iwana Kulibina,  geniusza mechaniki precyzyjnej, który stworzył „skorupę odmierzającą czas” - zegar wielkości i kształtu gęsiego jaja, w którym zainstalowano 427 detali: mechanizm bicia, aparat muzyczny odtwarzający kilka melodii oraz mały wbudowany teatr lalek. Ale takie produkty w jednym egzemplarzu nie były w stanie zaspokoić rosnącego popytu na zegarki.

Breguet

W XIX wieku szwajcarska marka Breguet zdominowała rosyjski rynek zegarków luksusowych. W rezultacie w 1808 r. otwarto przedstawicielstwo «Русский дом Breguet» „Rosyjski dom Breguet” w Petersburgu. Wojskowy zegarek Breguet z krokomierzem należał do cesarza Aleksandra I, zegarek Sympathique do wielkiego księcia Konstantyna, zegarek wykonany dla cesarza odznaczał się tym, iż wygrawerowane są na nim są mapy Rosji i Petersburga. Niestety fotografii zegarków oferowanych w rosyjskim domu Breguet nie udało mi się odnaleźć. Poniżej kilka pięknych zegarków tej marki.zbudowanych dla szlacheckich i królewskich rodów w XVIII i XIX wieku

Oczywiście nie mógłbym pominąć zegarka stworzonego w 1789r. dla księcia Potockiego. Jest to, moim subiektywnym zdaniem, najpiękniejszy przejaw sztuki zegarmistrzowskiej.

Rosyjska księżniczka Katarzyna Bagration w 1829 zakupiła zegarek marki Breguet jako prezent zaręczynowy dla swojego drugiego męża  -  brytyjskiego generała i dyplomaty Sir Johna Hobarta Caradoca. To małżeństwo wkrótce się rozpadło, a zegarek został odsprzedany Breguetowi. W 1835 roku zegarek został sprzedany panu Natanielowi de Rothschildowi, słynnemu biznesmenowi, bankierowi i winiarzowi.

Павелъ Буре

W takich okolicznościach zegarmistrz Karl Bure ze swoim synem Pavlem, który pracował z ojcem jako praktykant od najmłodszych lat, przenosi się z Revel (obecnie Tallinn) do Petersburga. Trudno im było konkurować ze szwajcarskim gigantem. Dopiero w 1839 roku Pavlowi udało się zdobyć tytuł kupca. Jego najstarszy syn, spadkobierca firmy, również Paweł; Pavel Pavlovich Bure został partnerem biznesowym swojego ojca w wieku 26 lat. Studiował w Peter and Paul Commercial School i lepiej niż jego ojciec i dziadek wyobrażał sobie, jak zmienić warsztat w wielki biznes. Nabył małą fabrykę zegarków w Le Locle, miasteczku we francuskiej części Szwajcarii, które często nazywane jest sercem branży zegarków. Po tej inwestycji firma Bure poszła znacząco w górę: Pavel został rzeczoznawcą w biurze cesarza, a ten tytuł pozwolił mu umieścić godło państwowe na oknie sklepu z zegarkami. Kilka lat później został technikiem w Ermitażu i konsulem Republiki Weneckiej. W 1884 r. ostatecznie otrzymał honorowy tytuł kupca pierwszej gildii. Zakład Bure sprzedawał zegarki drogie, jak również bardzo tanie, na które mogło sobie pozwolić wielu obywateli, co przyniosło spore zyski ze sprzedaży. Dzięki uzyskanym koneksjom na dworze carskim Bure zaopatrywał także armię i kolej.

Wiele wiadomości o marce otrzymałem od Forumowego kolegi Romana Kowalskiego, który jest fanem zegarków carskiej Rosji i posiada ciekawą kolekcję zegarków Pavel Bure. Poniżej krótki opis, który dostałem od Romana i kilka zegarków z jego kolekcji.

„,,,Kilka słów o najbardziej rozpoznawalnej firmie czyli Павелъ Буре

Firma zegarmistrzowska założona w 1875 roku w Sankt Petersburgu, przez Karola Buhre. Syn Karola Paul ukończył w  Pietropawłowsku szkołę handlową i stał się partnerem  ojca już  w wieku 26 lat. Z czasem jego syn  - również Paweł Bure,  stał się słynnym przedstawicielem handlowym szwajcarskich zegarków w Rosji. Był też rzeczoznawcą w Gabinecie Jego Cesarskiej Mości. Jego biznes początkowo opierał się na zakupionej w 1874 roku przez ojca fabryce zegarków w Le Locle w Szwajcari, z której firma П. Буре sprowadzała do Rosji niezłożone mechanizmy. W Sankt Petersburgu utworzono zakład, w którym składano zegarki П. Буре. Aby rozwinąć działalność, otwarto sklep w Moskwie, a następnie w Kijowie.

Sprowadzano też  skomplikowane mechanizmy najwyższej klasy od najlepszych szwajcarskich firm m.in. Stauffer & Son,  Jaeger-LeCoultre i produkowano  chronografy i repetiery w srebrnych i złotych, inkrustowanych kopertach, równocześnie produkując zegarki z niższej półki dla klasy średniej; najtańszy czasomierz kosztował 2 stare ruble (przed 1917 r.).

W 1899r firma П.Буре uzyskała status  Oficjalnego  dostawcy Carskiego Dworu.

Dlaczego firma  П. Буре odniosła największy sukces na rynku rosyjskim, pomimo iż były tam takie firmy jak H. Moser czy F. Winter? Dzięki koneksjom na Carskim dworze otrzymywała wiele zamówień państwowych, między innymi na potrzeby armii i kolei. Firma zaopatrywała 50 procent rosyjskiego rynku w  niedrogie zegarki.

Zegarki П. Буре były wręczane jako zegarki nagrodowe w strzelectwie, myślistwie, ale też w carskiej armii czy na kolei.

Zegarek П. Буре został wyróżniony najwyższymi nagrodami na wielu wystawach krajowych i międzynarodowych, w tym na Światowych Wystawach w Paryżu: w 1889 roku - srebrny, a w 1900 - złoty medal.

W 1916 r. П. Буре uzyskał szwajcarski patent nr 74144 na mechanizm chronografu własnego projektu.

 Po rewolucji w roku 1917, firma osłabiła produkcję i przeniosła zakłady pracy do Rygi.””””

Poniżej piękne egzemplarze pochodzace z kolekcji Romana.

Bure z numerem 9220 - rok 1899

Kolejne to lata 1900- 1920

Chronograf - rok około 1915- 1920, mechanizm wyprodukowany przez firmę Stauffer & Son, posiada konstrukcję według patentu Georges Nicolet z 1893 roku. 

Od siebie dodam jeszcze kilka ciekawostek historycznych;

Pierwszym na świecie prawdziwym zegarkiem naręcznym, produkowanym seryjnie był Pavel Bure, który został zamówiony przez Główną Dyrekcję Artylerii w 1904 r. w związku z wojną rosyjsko-japońską.

Przewodniczący Wojskowego Komitetu Rewolucyjnego w Piotrogrodzie, Nikołaj Podwojski, poprowadził rewolucję październikową  nosząc w kieszeni złoty zegarek „Pavel Bure”, który później nazwano Godzinami Rewolucji.

W biurze Władimira Lenina na Kremlu na ścianie wisiał okrągły wiszący „Bure”. Mógł to być taki zeggar, jak pokazazny poniżej.

Przez wiele lat Józef Stalin i Nikita Chruszczow kontrolowali upływ czasu na kieszonkowym Pavel Bure.  

(ciekawostki zaczerpnięte ze strony- www.p-bure.com )

Tissot:

Podobnie jak Bure również marka Tissot jest w swej historii nierozerwalnie związana z Rosją Carską, podobnie swój początek bierze w Le Locle i podobnie przygoda kończy się wraz z rewolucją październikową

Narodziny marki Tissot zakorzenione są w połowie XIX wieku. 1 lipca 1853 r. w szwajcarskim mieście Le Locle niewielki warsztat mechanizmów chronometrycznych został otwarty przez montera zegarków Charles-Felicienne Tissot i jego syna Charlesa-Emile'a. To przedsięwzięcie nazwano w duchu swoich czasów - „Charles Tissot i Syn”. Początkowo przyszła szwajcarska marka wyglądała skromnie i bardziej przypominała miejsce rzemieślniczego montażu zegarków. Jednak już w tych czasach mała firma mogła się pochwalić wysoko wykwalifikowanymi rzemieślnikami i zegarmistrzami.

Przygoda z Rosją rozpoczęła się w 1858 roku, kiedy syn założyciela firmy, Charles-Emil Tissot, odwiedził Rosję, aby zapewnić swoim produktom nowy, nierozwinięty i mało znany rynek. Charles-Emile podarował zegarki cesarzowi Aleksandrowi II i wielu wysokim rangą urzędnikom; dzięki drogim prezentom dokumenty współpracy podpisano w 1866 r. i Tissot uzyskał tytuł dostawcy zegarków dla rosyjskiej rodziny cesarskiej i dworu królewskiego. Współpraca z Rosją była długa i owocna, rynek rosyjski stał się głównym rynkiem szwajcarskich zegarmistrzów.

W 1878 roku firma wydała zegarki wiszące specjalnie dla Rosji - w wyśmienitym designie opartym na rosyjskich tradycjach dekoracyjnych (w ten sam sposób, kilka lat wcześniej, zegarki zostały specjalnie wydane na rynek amerykański, który był największy dla firmy przed rosyjskim). W rzeczywistości, podczas gdy założyciel firmy Charles-Felicien (1804–1873) zajmował się rozwojem technologicznym, jego syn Charles-Emil (1830–1910) odwiedził ponad pięćdziesiąt krajów, zapewniając nowe rynki zbytu i wrócił do Rosji pod koniec XIX wieku, gdzie przebywał przez 16 lat, kierując filią spółki w Moskwie.

 Na początku XX wieku firma wyprodukowała serię spersonalizowanych „królewskich zegarków” dla oficerów rosyjskiej straży z oficjalnymi wygrawerowanymi emblematami pułku - nie były produkowane seryjnie, ale na specjalne zamówienie. Najbardziej znanych jest kilka modeli z tej serii - w szczególności zegarki premiowe za udział w różnych kampaniach wojskowych, na przykład zegarek Tissot powstały w 1904 r. na specjalne zamówienie Dworu Cesarskiego w Petersburgu na podstawie klasycznego zegarka kieszonkowego Tissot Savonette. Ta kopia została wykonana jako prezent dla jednego z oficerów gwardii Wołyńskiego Pułku.

Zegarki wykonane specjalnie dla Rosji - wisiorek, model z 1878 roku, zaprojektowany specjalnie na rynek rosyjski, był jednym z najmodniejszych w wyższych sferach, także inne rzadkie modele, na przykład pierwszy na świecie zegarek kieszonkowy z dwiema strefami czasowymi (1853!). Można go zobaczyć w muzeum głównej siedziby firmy w szwajcarskim mieście Le Locle oraz także na różnych wystawach zegarków podczas festiwali i świąt.

Sklep Braci Chetunov, którzy ściśle współpracowali ze szwajcarską firmą Tissot. Charles Tissot poślubił Rosjankę i w latach 80. XIX wieku osiedlił się w Moskwie.

Rewolucja i zamach stanu pokonały nadzieje Paula Tissota, wnuka założyciela marki, aby umocnić swoją pozycję w Rosji. Paul został zmuszony do zamknięcia swojej rodzinnej firmy i powrotu do Szwajcarii. Tak więc od 1920 r. do chwili obecnej firma zajmuje się seryjną produkcją chronometrów i innych czasomierzy, obecnie jest częścią holdingu Swatch Group Ltd.

Габю - Louis William Gabus 

  

Kolejną znaną w Rosji marką, mającą swój początek w Lelocle jest Габю –gabju - Gabus. Louis William Gabus urodził się 6 maja 1847 r. w Le Locle w Szwajcarii, w rodzinie zegarmistrza Louisa Gabus i Elizy Jeanneret Gris. W wieku dwudziestu lat przybywa do Rosji, gdzie rozpoczyna  pracę jako zegarmistrz. W 1868 r. w Moskwie pojawił się Moskiewski Dom Handlowy „V. GABYU”, warsztaty i salon zegarków znajdują się przy ul. Nikolskiej w budynku 15 (dziś budynek 23). Są tam oferowane m in. zegarki Patek Philippe oraz szeroki asortyment biżuterii.  Dom Handlowy „V. GABYU” jest jednym z trzech największych producentów i sprzedawców zegarków i biżuterii w Rosji, obok Domów Handlowych Pavel Bure i Henry Moser. W wieku trzydziestu lat William Gabus organizuje własną fabrykę zegarków w Szwajcarii w Le Locle. Produkty firmy „V. GABYU” wyróżniają się wysokiej jakości mechanizmami, wdzięcznymi formami kopert i elegancją dekoracji. Produkowane są zegarki o złożonych mechanizmach - wieczny kalendarz, podwójny chronograf, dwukierunkowe pokrętło itp.

Po śmierci Williama Gabu w 1901 r. jego pracę kontynuowali jego syn Maurice (o. Jean Francois Maurice) i jego żona Elena Frantsevna z domu Plo (o. Hellen Plaut).

Rewolucja 1917 r. zakończyła rozwój przedsiębiorstwa w rosji. W 2000 roku właścicielem marki stała się rosyjska firma V. Gabyu, a od 2003 roku szwajcarskie przedsiębiorstwo W. Gabus Montres SA również produkuje zegarki.

Moser

Następnym przedsiębiorcą, który przyjechał do Rosji z Le Locle był pan Henry Moser.

Johann Heinrich Moser odziedzicznył fach zegarmistrzowski po rodzicach. Był najmłodszym synem w dużej rodzinie. Wcześnie zrozumiał, że wiedza i mistrzostwo są czymś w co warto zainwestować swój czas i energię, z zapałem zaskakującym u młodego człowieka poznał sekrety zegarmistrzowskie i rozwinął swoje mistrzostwo. Nie widząc perspektyw rozwoju w swoim rodzinnym mieście, opuścił dom rodzinny, aby kontynuować studia w Le Locle, stolicy zegarmistrzostwa w tym czasie. Po pewnym czasie był już właścicielem własnego warsztatu w Le Locle produkującego zegarki i części do zegarków.  W 1827 r. wyjechał do Petersburga. Aby zrekompensować kosztowną podróż, musiał zatrudnić się jako prosty uczeń u zegarmistrza. Bardzo szybko wykazał się niezwykłymi umiejętnościami w tym rzemiośle, co dało mu możliwość zarobienia pieniędzy na otwarcie własnego sklepu.  W 1826 roku założył warsztat zegarków w Petersburgu, zmieniając nieco brzmienie jego imienia na angielskie - Henry Moser. Już w 1828 r. H. Moser otworzył biuro sprzedaży w Petersburgu; pierwszy wykonany tam złoty zegarek o numerze seryjnym 12 został podarowany cesarzowi Mikołajowi I. W 1839 r. otwarto sklepy w Moskwie i  Kijowie oraz przedstawicielstwo na targach w Niżnym Nowogrodzie. Specjalnie dla swojego biznesu w Rosji Moser nabył fabrykę w Le Locle. Prawie wszystkie części jego zegarków zostały wyprodukowane w Szwajcarii, tylko niektóre tarcze i kopery zostały wykonane w Petersburgu, o czym świadczy rosyjska marka „Henry Moser and Co.” na niektórych produktach i opakowaniach.

Fabryka G. Moser wyprodukowała szeroką gamę zegarków kieszonkowych - męskich i żeńskich,  z biciem i bez, w złotych, srebrnych i stalowych kopertach różnych stylów, z naciągiem kluczykowym i ręcznym (z remotuarem) oraz chronografów. Złote zegarki z repetierem, z biciem kwadransowym i minutowym, uznano za szczególnie luksusowe i cenione. Zegarki marki Moser były tak popularne, iż w krótkim czasie zaczęły się pojawiać podróbki z imieniem słynnego mistrza. Aby poradzić sobie z tak wątpliwymi owocami swojej popularności, Moser wymyślił system ochrony w postaci „Przestrogi”, który szczegółowo wyjaśniał klientom użycie nazwy w postaci znaku, jej lokalizacji i znaków szczególnych charakteryzujących jego produkty. Moser i jego pracownicy nie zapomnieli zwracać uwagi na drobiazgi: katalogi, instrukcje, futerały, paski, łańcuchy, a nawet niektóre innowacyjne mechanizmy i akcesoria do zegarków zostały zaprojektowane ze szwajcarską starannością i dokładnością.

Wkrótce dobrze ugruntowana firma pozwoliła Henrykowi Moser poświęcić więcej uwagi swojej rodzinie w Szwajcarii, powierzając swoim przedstawicielom prowadzenie działalności w Petersburgu i Moskwie. W 1874 roku Henry Moser zmarł w siedemdziesiątym roku życia, pozostawiając prawo do zarządzania firmą swojej drugiej żonie Fanny, która w 1877 r. przekazała wszystkie zakłady w Rosji panu Winterhaltowi, natomiast fabryką w Le Locle kierował Paul Gerard. Zgodnie z umową spółki te miały wykonywać wszystkie operacje pod zarejestrowaną marką „Henry Moser & Co.” lub „Henry Moser & Cie”.

Jak w przypadku innych firm rewolucja z 1917 r. zniweczyła plany rozwoju odnoszącego sukcesy przedsiębiorstwa. Po utracie rynku rosyjskiego firma musiała skoncentrować się na innych krajach, które po pewnym czasie zrekompensowały tę stratę. Zegarki Moser można znaleźć w sklepach z antykami w Nowym Jorku, Paryżu, w Chinach i krajach Zatoki Perskiej. Do tej pory wiele z nich wykazuje niesamowitą dokładność.

W 1996 r. w Moskwie firma Inter-Hour stała się właścicielem nazwy „Henry Moser & Co” („Henry Moser & Cie”) oraz kolekcji zabytkowych zegarków legendarnej marki. Firma produkuje złote zegarki na rękę ze szwajcarskimi mechanizmami.

                W latach, gdy na rynku rosyjskim działał Tissot, Moser i Paul Bure, działało także wiele innych, głównie szwajcarskich marek. Wszystkie pozostawiły po sobie większy lub mniejszy ślad w historii i wszystkie wraz z Rewolucją zakończyły swoją działalność, tracąc przy tym miliony rubli w towarze i pozostawionym mieniu, które w całości znacjonalizowano.

Zegarek Moser, który należał do Lenina. 

https://blog.allo.ua

https://www.p-bure.com/press   

https://www.p-bure.com/history 

https://secretmag.ru/trends/players/bure.htm  

https://www.popmech.ru

https://ru.wikipedia.org 

https://kmziz.pl