Relacja z Passion for Watches – Antoni N. Patek 2025

Szanowne Koleżanki i Koledzy,

za nami niezwykłe spotkanie, które odbyło się w dniach 13–14 czerwca 2025 roku w Lubelskim Centrum Konferencyjnym – pełne pasji, ludzi, historii i czasomierzy. Wydarzenie poświęcone pamięci Antoniego Norberta Patka – polskiego pioniera zegarmistrzostwa i współzałożyciela marki Patek Philippe – zgromadziło wielu pasjonatów, ekspertów, wystawców oraz miłośników historii mierzonych w sekundach, minutach i dekadach.

Oficjalne otwarcie festiwalu miało miejsce w piątek, 13 czerwca, o godzinie 9:20. Już dziesięć minut później, w sali S7, rozpoczął się pierwszy wykład pt. „Nieznani polscy bohaterowie”, prowadzony przez Marcina Fidlera, poświęcony polskim wynalazcom, odkrywcom oraz twórcom wielkich firm.

W tym samym czasie, w sali S5, rozpoczęły się wystawy. Pierwsze gabloty zajmowała marka Vratislavia Conceptum, prezentująca zarówno swoje sztandarowe, jak i najnowsze modele zegarków, o których z pasją opowiadał właściciel i główny projektant – Marcin Karolewski.

Tuż obok znajdowała się wystawa innej polskiej marki – Błonie – w odsłonie z lat sześćdziesiątych, pochodzącej z kolekcji Piotra Zawadzkiego. Dalej podziwiać można było kolekcję zegarków kolejowych należącą do Piotra Orzechowskiego.

 

Swoje miejsce znalazły również zegarki radzieckie, które prezentowali Kacper Wierzbicki, oraz niżej podpisany – Przemysław Jóźwiak – który kolejny raz przywiózł również kolekcję zegarków mechanicznych dla osób niewidomych i niedowidzących.

  

Kolejne stoisko należało do przedstawicieli marki G. Gerlach, przyciągającej wzrok widowiskowym kołem z ekspozycją zegarków. Dalej znajdowała się wystawa zegarków marki Damasko, prezentowana przez Pawła Pazuręi firmę CHRONEO.

Na końcu sali znajdowało się miejsce przeznaczone na debaty dotyczące różnych aspektów zegarmistrzostwa. Były one naprawdę interesujące – zaproszeni do rozmów członkowie społeczności zegarkowej dzielili się swoimi doświadczeniami zawodowymi i kolekcjonerskimi, konfrontując wiedzę praktyczną z pasją hobbystów. Rozmawiali sprzedawcy i kupcy, pisarze i czytelnicy, miłośnicy budzików i zegarów wieżowych – pełen przekrój polskiego świata horologii.

Księgarnia i spotkania autorskie

Po lewej stronie Sali znajdował się kącik czytelniczy i działała Festiwalowa księgarnia, czynna od 9:30 do 17:00. Można tam było znaleźć książki o czasie, historii zegarmistrzostwa i biografie jego bohaterów, bogatą ofertę książek wydanych przed latami, książek wydanych w ostatnich latach, z czego też w tym roku i z zapowiedź kolejnej w tym roku książki – „Chronografy” Mateusza Piechnika. Przez dwa dni można było spotkać autorów: Beniamina Czaplę, Marcina Fidlera, Przemysława Jóźwiaka i Mateusza Piechnika – świetna okazja do rozmowy o zegarkach, historii i nowych wydawnictwach.

 Przy książkach wydzielono miejsce gdzie można było usiąść a w bezpośrednim sąsiedztwie znajdowała się bogata oferta Kawowa.

Centralne miejsce Sali zajmowały warsztaty i pokazy praktyczne – zegarmistrzostwo w działaniu

Jednym z filarów tegorocznego festiwalu były praktyczne warsztaty zegarmistrzowskie, które przyciągały zarówno pasjonatów, jak i osoby dopiero odkrywające ten świat. Pod okiem mistrzów można było przyjrzeć się kunsztowi, który w XXI wieku pozostaje równie imponujący, co unikalny.

W programie warsztatowym znalazły się m.in.:

Renowacja starych zegarów – prowadzona przez doświadczonych konserwatorów, takich jak Piotr Łukasiński i Jan Szymański, była okazją do zobaczenia, jak przywraca się blask wiekowym czasomierzom.

Barwienie wskazówek – specjalistyczny warsztat prowadzony przez Romana Kowacza, który krok po kroku pokazywał tę precyzyjną, efektowną, a dziś już rzadko praktykowaną technikę.

Warsztat zegarmistrzowski z XIX wieku – zorganizowany przez przyjaciół z Polskiego Towarzystwa Zegarmistrzowskiego, będący rekonstrukcją pełnego stanowiska pracy zegarmistrza sprzed ponad 100 lat, wraz z narzędziami z jego imponującej kolekcji

Naprawa zegarków – prowadzona m.in. przez Artura Szwarczyńskiego i Kacpra Wierzbickiego, pokazywała jak rozebrać i złożyć mechanizm oraz jak diagnozować najczęstsze usterki.

Zegarmistrz z XVII wieku – Damian Roncoszek zapoznawał dzieci, młodzież i innych zainteresowanych z tajnikami pracy zegarmistrza.

onsultacje specjalistyczne – udzielane przez takich mistrzów jak Maciej Wojas i Krzysztof Kurek - specjalista od zegarów wieżowych, który opowiadał m.in. o pracy przy „Poznańskich Koziołkach”.

 

 

W Auli LCK zorganizowano Prezentację mechanizmu siostrzanego zegara z wieży Zamku Królewskiego w Warszawie – fascynujący pokaz Marka Binia i Bartka Górskiego, unaoczniający monumentalność dawnych konstrukcji.

Wszystkim prowadzącym należą się ogromne brawa – za wiedzę, pasję i otwartość w dzieleniu się swoim doświadczeniem. Dzięki nim można było nie tylko spojrzeć przez lupę na mechanizmy, ale też zajrzeć w głąb fascynującego zawodu, który mimo upływu czasu – nie starzeje się.

Oczywiście w tym wydarzeniu nie mogło zabraknąć wystawy zegarków Marki Patek Philippe, które były prezentowane również na trzecim piętrze lecz w specjalnie do tego celu przygortowanej zamkniętej sali S6.

Konferencje i wykłady – zegarki w nauce, historii i pasji

Obok wystaw i warsztatów, niezwykle silnym filarem wydarzenia były prelekcje i wykłady, które odbywały się w przestronnej sali konferencyjnej na 4. piętrze Lubelskiego Centrum Konferencyjnego. Program był imponująco różnorodny – od historii zegarmistrzostwa i polskich fabryk, przez astronomię, fizykę i sport, aż po współczesne refleksje nad pasją kolekcjonerską.

W piątek, 13 czerwca, dzień otworzył wykład Marcina Fidlera pt. „Nieznani polscy bohaterowie”, ukazujący sylwetki zapomnianych twórców i innowatorów. Po nim dr Stanisław Bajtlik snuł fascynującą opowieść o naturze czasu. Dr Małgorzata Telecka zabrała uczestników w podróż po historii nawigacji morskiej, wyjaśniając znaczenie zegarów w ustalaniu długości geograficznej. Następnie Karol Wójcicki przybliżył zjawisko zaćmień w wykładzie „W pogoni za cieniem”, a dzień zamknęła motoryzacyjna prezentacja Dominiki Dudek z zespołu Kajetana Kajetanowicza – o tym, jak w rajdach liczy się każda sekunda.

W sobotę, 14 czerwca, program zdominowały wystąpienia specjalistów związanych bezpośrednio z horologią. Władysław Meller opowiedział o odbudowie zegara na Zamku Królewskim w Warszawie. Marcin Karolewski przybliżył proces projektowania i produkcji współczesnych zegarków w Polsce. Następnie Piotr Orzechowski odkrył przed słuchaczami historię Łódzkiej Fabryki Zegarów Mera-Poltik.

Wykład Beniamina Czapli poświęcony postaci Franciszka Czapka, pierwszego wspólnika Antoniego Patka, był nie tylko wnikliwym spojrzeniem w historię współtwórcy legendarnej marki, ale i okazją do zapowiedzi przygotowywanej książki, która ma rzucić nowe światło na biografię Czapka oraz jego wkład w rozwój europejskiego zegarmistrzostwa. Podobnie jak Mateusz Piechnik, który urzekł publiczność pasją i ogromną wiedzą (wystąpienie pt. „Chronografy – ukryte piękno” było jednocześnie zapowiedzią jego najnowszej książki „Chronografy”, która ukaże się jeszcze w tym roku), Beniamin Czapla udowodnił, że polskie środowisko horologiczne nie tylko bada przeszłość, ale też ją aktywnie dokumentuje i popularyzuje.

Na zakończenie odbył się panel Leona Morawca i Tomasza Tomanka, którzy w inspirujący sposób mówili o budowaniu lokalnych społeczności pasjonatów zegarków na przykładzie bielskiej grupy SWiP.

Prelekcje te – od naukowych po kolekcjonerskie – były nie tylko źródłem wiedzy, ale i inspiracji. Każdy, kto zasiadł na widowni, wyszedł z niej z poczuciem, że pasja do zegarków łączy ludzi bardzo różnych środowisk i pokoleń.

Konferencje naukowe w obu dniach były transmitowane na żywo na Forum, można je w każdej chwili zobaczyć pod poniższymi linkami:

Pierwszy dzień:

https://youtu.be/8aAB_9N84YU

Drugi dzień:

https://youtu.be/59EYDouAzhg

Wydarzenia towarzyszące – muzyka, film i naukowe atrakcje

Wieczory festiwalowe nabrały wyjątkowego charakteru dzięki zróżnicowanym wydarzeniom, które idealnie dopełniły tradycyjny program. Muzyka, film, nauka i symboliczne gesty stworzyły atmosferę prawdziwego święta czasu.

Koncert „Z biegiem czasu”

13 czerwca, od 19:00 do 21:00, w sali S2 Lubelskiego Centrum Konferencyjnego imienia Antoniego Norberta Patka odbył się wyjątkowy koncert „Z biegiem czasu”. Wykonawcy – Błędowski & Jemioła (Paweł Błędowski, Łukasz Jemioła, Michał Iwanek) – oraz Urszula Kasprzak‑Wąsowska, Justyna Kazek-Góra i Martyna Sabak – zaprezentowali sześć znanych i sześć autorskich utworów. Ich tematem przewodnim była ulotność czasu i artystyczna próba wyrażenia zmagań człowieka z przemijaniem. Na scenie zabrzmiały zarówno nowe aranżacje klasyków („Czas nas uczy pogody”, „Zegarmistrz światła”), jak i autorskie kompozycje poruszające zegarowe dylematy: to, co było, nie wróci; co będzie jutro, jest niewiadomą; jak uchwycić to, co teraz.

Concertowi towarzyszył cyfrowy konferansjer – „Patek 3D”, wirtualna postać Antoniego Norberta Patka stworzona metodą hybrydy człowiek–AI. Przez ekran S2 (oraz dodatkowe ekrany wśród publiczności) łączył muzykę z historią czasu oraz opowieścią o swoim pierwowzorze – wizjonerskim zegarmistrzu i wynalazcy. Koncert był dostępny dla zarejestrowanych uczestników, jednak liczba miejsc była ograniczona.

Uroczystość 14 czerwca

W sobotę, 14 czerwca, w sali S2 im. Antoniego Norberta Patka (I piętro) odbyły się dwa wydarzenia:
o 18:00 zainaugurowano uroczystość podpisania Listu Intencyjnego o współpracy między Piaskami Szlacheckimi a czeskim Jaroměřem – miejscami urodzenia założycieli firm Patek i Czapek;
następnie, o 18:15, miała miejsce prapremiera filmu dokumentalnego „Antoni Patek – patriota i zegarmistrz”, połączona ze spotkaniem z reżyserem oraz poczęstunkiem.

Wahadło Foucaulta – naukowa instalacja

Na patio LCK od 11:00 do 15:00 prezentowane było wahadło Foucaulta, autorstwa Ireneusza Maksima – jedyne w Polsce wahadło o zmiennej masie, zbudowane z recyclingu (tarcz hamulcowych, sztangi z siłowni, metalowych elementów znalezionych na złomie). Wahadło ilustrowało ruch obrotowy Ziemi – eksperyment, który od 1851 roku bywa punktem odniesienia w nauce.

Instalacja o długości 25 m i masie obciążnika zmiennej od 20 do 28 kg wymaga około 30 godzin 46 minut i 30 sekund na pełny obrót płaszczyzny wahań – imponujące odwzorowanie efektów działania sił fizycznych w codziennej przestrzeni wydarzeń kulturalnych.

Festiwal "Passion for Watches – Antoni N. Patek 2025" był wyjątkowym spotkaniem pasji, wiedzy i wspólnoty. Przez dwa dni połączyliśmy prezentacje niezwykłych kolekcji, warsztaty pełne precyzji, inspirujące debaty i wykłady, a także wydarzenia towarzyszące — koncert, film, spotkania autorskie i eksperymentalne naukowe instalacje.

To było święto czasu, w którym każdy – od kolekcjonera, przez mistrza zegarmistrzostwa, po miłośnika historii – mógł odnaleźć coś dla siebie. Dziękuję wszystkim uczestnikom, prowadzącym i organizatorom za stworzenie tej niezwykłej atmosfery. Do zobaczenia na kolejnej edycji!