Nad rzeką Kamą - Historia marki Wostok.

Autor: Przemysław Jóźwiak
/
Dodano: 15.10.2020
/
Kategoria: Perspektywa historyczna
/

Powstanie Czystopolskiej Fabryki Zegarków (CFZ) wiąże się z ewakuacją przemysłu radzieckiego na wschód w pierwszym okresie drugiej wojny światowej. Druga Moskiewska Fabryka Zegarków (2MFZ) została ewakuowana do Miasta Czystopol w Republice Tatarskiej. W listopadzie 1941r. do Czystopola barkami dostarczono sprzęt i pracowników ewakuowanej 2MFZ. Wiosną 1942 r. CFZ rozpoczęła masową produkcję zegarków wojskowych i do 1 lipca działała na pełnych obrotach. Przedsiębiorstwo powstało jako fabryka tablic rejestracyjnych działająca na potrzeby frontu. Ale już w lutym 1943 r., zgodnie z rozkazem Ludowego Komisariatu ds. Broni Moździerzowej, fabryka zaczęła wytwarzać pokojowe produkty. Były to męskie zegarki kieszonkowe i naręczne na bazie werków K43.

K43 z Czystopolskiej Fabryki Zegarków.

Natychmiast po zakończeniu wojny zakład zaczął produkować zegarki mechaniczne, które stały się jego głównymi produktami. W 1949 r. z Trzeciej Państwowej Fabryki Zegarków w Penzie dostarczono niezbędne maszyny i uruchomiono seryjną produkcję zegarków męskich K-26 Pobeda. Rozpoczęto także produkcję zegarów ściennych, zegarków do samochodów ZiM, Wołgi, Pobieda i ulicznych zegarów przemysłowych. W lipcu 1950 r. zakład rozpoczął budowę własnych budynków produkcyjnych.

Pobieda.

W 1952 roku rozpoczęto produkcję zegarków „Kama” z urządzeniem antywstrząsowym i kopertą odporną na kurz i wilgoć. Równolegle produkowano instrumenty zegarowe dla różnych gałęzi przemysłu. W tym samym roku na międzynarodowej wystawie w Mediolanie zegarki z Czystopola po raz pierwszy zyskały szerokie uznanie i popularność.

Kama

Kama z końca lat pięćdziesiątych

W 1957 roku rozpoczęto produkcję zegarków precyzyjnych kalibru 28mm (K-28) „Wostok”, „Wostok precyzyjny” i „Wołna”. Mechanizm K-28 był „inspirowany” szwajcarskim mechanizmem cal 135, jednak jak pisze kolega forumowy o nicku pmwas - „nie jest on jego wierną kopią”, gdyż werki różnią się rozwiązaniami konstrukcyjnymi, są podobne lecz nie takie same. W tym samym roku powstały także „Mir”, „Saturn” i „Rubin” wyposażone w urządzenie przeciwwstrząsowe, kalendarz oraz lupkę.

Mechanizm 2809 Wotsok precyzyjny i Wołna (złoty), Ałmaz (srebrny), mechanizm 2209 - Wostok i Mir.

Wołna.

W 1962 roku precyzyjny zegarek Wostok został nagrodzony złotym medalem na Międzynarodowej Wystawie w Lipsku.

Mir

Rubin

Saturn

W 1965 roku Ministerstwo Obrony ZSRR nakazało CFZ produkcję zegarków specjalnych; nałożono na nie zwiększone wymagania, takie jak ochrona przed wodą i mechanizm wstrząsoodporny. Ponieważ zegarek nie był przeznaczony do sprzedaży, napis „Wyprodukowano w ZSRR” zamieniono na „Zamówienie Ministerstwa Obrony ZSRR” (Заказ МО СССР) - tak powstały słynne zegarki "Komandirskie" . W 1967 roku na bazie zegarków Komandirskie wprowadzono na rynek nową serię „Amfibia” o wodoszczelności 200 metrów.

Od 1965 roku wszystkie zegarki tej fabryki są produkowane pod marką „Vostok”, a przedsiębiorstwo stało się znane jako Czystopolska Fabryka Zegarków „Wostok”. Sukces na rynku zegarków profesjonalnych wyznaczył kierunek rozwoju na kolejne lata - postawiono na zegarki mechaniczne, które dokładnie odczytują czas w dowolnej temperaturze, w każdym środowisku, wytrzymują znaczne wstrząsy i przeciążenia.

W latach 70., również na zlecenie Ministerstwa Obrony ZSRR, zaczęto produkować „Komandirskie” w nowych, prostokątnych kopertach, zegarki te często zakładano na uroczystościach do mundurów oficerskich. Taki zegarek stał się jednym z najlepszych prezentów w gabinetach urzędników państwowych, dlatego został nieoficjalnie nazwany „ministerką”.

Komandirskie w pierwszej wersji.

Drugi typ, t.zw. ministerka

Amfibia "uszata" (tarcza to nowy zamiennik, lecz zgodny z oryginałem)

Amfibia "Beczka"

W 1972 roku rozpoczęto produkcję męskich zegarków naręcznych nowego kalibru 24 z kalendarzem numerycznym, podwójnym kalendarzem i automatycznym nakręcaniem. Mechanizm powstał we współpracy z Petrodworcową Fabryką Zegarków. Zegarki są eksportowane do 54 krajów świata. Mechanizm 2414 stał się także podstawą do stworzenia nowej (najbardziej znanej i rozpoznawalnej) wersji zegarków „Komandirskie”.

W 1976 roku podczas wizyty w fabryce kosmonauta Георгий Гречко (Grzegorz Greczko) podziękował zegarmistrzom za produkcję wysokiej jakości produktów i podarował mieszkańcom Czystopola zegarek Wostok, który był z nim w kosmosie. Producent często o tym wspomina.

W latach 90-tych CFZ kontynuowała produkcję zegarków znacznie poszerzając gamę produkowanych przez siebie produktów. Duże partie zegarków są eksportowane do Włoch, USA, Szwajcarii.

W USA najpopularniejszym radzieckim zegarkiem jest „Desert Shield”, produkowany dla armii USA podczas wojny w Zatoce Perskiej. Zegarek jest wyjątkowo rzadki początkowo,wyprodukowano tylko 10 000 sztuk, później USA zwiększyło zamówienie o kolejne 30 000 szt. większość z tych egzemplarzy znajduje się w domach amerykańskich weteranów jako pamiątka rodzinna. W sprzedaży jest natomiast mnóstwo stylizowanych nań, lecz różniących się od oryginału, egzemplarzy wyprodukowanych znacznie później, z myślą o sprzedaży dla turystów.

Ponizej oryginalne egzemplarze.

W 2001 roku CFZ otrzymała rosyjską nagrodę National Olympus w dziedzinie technologii - „Nauka". Na początku XXI wieku fabryka opracowała nowe mechanizmy do zegarków naręcznych. Teraz są wyposażone we wskaźnik dnia i nocy, a także kalendarz księżycowy. Wdrożono także nowe modele kopert i zadbano o nowoczesny design. Zegarki Wostok, pomimo rozpadu spółki na kilka mniejszych przedsiębiorstw, są nadal w sprzedaży i cieszą się sporą popularnością w świecie.

Wostok to jedna z dwóch rosyjskich marek zegarków (na równi z Rakietą z Petrodworca), która ciągle i nieprzerwanie znajduje się na rynku.

Fabryka jako taka istniała do 2010 roku, gdy ogłoszono jej upadłość, zaś produkcję zegarków przeniesiono do spółek zależnych w Czystopolu. Obecnie w mieście nad Kamą można znaleźć zakład Amfibia, Komandirskie i najbardziej znany Meranom oferujące szeroką gamę zegarków pod marką Vostok. Istnieje także oddzielna marka Vostok Europe.

Fotografia Vostok Europe zaczerpnięta z Galerii forum KMZiZ autorstwa użytkownika Waldzior.