Słownik pojęć

Wyniki dla hasła: Atmos

  • Zegar Atmos (patrz: Atmos)

  • ATMOS

    zegar z automatycznym naciągiem temperaturowym. Regulatorem tego zegara jest balans wiszący, którego okres wahań wynosi 60 s. Zegar jest wyposażony w wychwyt szwajcarski z mineralnymi paletami; odznacza się dużą dokładnością chodu, ale wymaga starannego i sztywnego ustawienia, gdyż jest wrażliwy na wstrząsy.

  • Zegar atmosferyczny (patrz: Naciąg ciśnieniowy)

  • Zegar rejestrujący

    zegar, który zapisuje pewne zjawiska zachodzące w funkcji czasu. Do zegarów rejestrujących mechanicznych należą następujące przyrządy:

    • termografy - rejestrujące zmiany temperatury
    • barografy - rejestrujące ciśnienie atmosferyczne
    • higrografy - rejestrujące wilgotność względną powietrza
    • pluwiografy - rejestrujące wielkość i częstość opadów
    Wielkości charakteryzujące procesy wytwórcze w zakładach przemysłowych, pracę maszyn i inne zjawiska badane w zależności od upływającego czasu samoczynnie przetwarza i dokumentuje w postaci wykresów (zob. rejestrator zegarowy).

  • Zegar dworcowy

    zegar umieszczany na dworcach kolejowych lub autobusowych. Jest to przeważnie zegar wtórny w obudowie zabezpieczającej mechanizm przed wpływami atmosferycznymi.

  • Wodoszczelność

    każdy zegarek charakteryzuje się pewną klasą wodoszczelności. Informacja o niej może znaleźć się na deklu, tarczy lub ostatecznie na metce dołączonej do produktu. Oznaczenie to wyraża odporność na ciśnienie statyczne wody i może być przedstawione w barach, atmosferach metrach lub stopach. Oto kilka podstawowych oznaczeń: – 30 m – podstawowa klasa wodoszczelności. Zegarek odporny na zachlapanie, deszcz i mycie rąk – 50 m – w zegarku można pływać ale nie nadaje się on do nurkowania – 100 m – z zegarkiem można nurkować ale na małych głębokościach. – 200m i więcej – zegarki do profesjonalnego nurkowania. (źródło)

  • Telemetr

    poprawnie skala telemetru. W zegarku ze stoperem dodatkowa podziałka naniesiona na tarczy lub kopercie zegarka pozwalająca na podstawie czasu upływającego od jednego do drugiego wyładowania atmosferycznego na określenie odległości przebywania obserwatora od tych wyładowań. (źródło)

  • Stal nierdzewna

    stal odznaczająca się dużą odpornością na działanie czynników atmosferycznych, roztworów alkalicznych i rozcieńczonych kwasów organicznych. Stal nierdzewna zawiera 11,5 – 14 % chromu, 0,6 – 1,0 % niklu oraz 0,15 – 0,25 % węgla. Podstawowym warunkiem odporności na korozję stali narzędziowej jest metalicznie czysta powierzchnia, bez tlenków. Największą odporność stal nierdzewna uzyskuje w stanie ulepszonym cieplnie i polerowanym. W zegarmistrzostwie stal nierdzewna jest używana do produkcji kopert zegarkowych i bransoletek.

  • Rejestrator zegarowy bębnowy

    rejestrator przenośny, stosowany między innymi w przyrządach meteorologicznych do rejestracji opadów (pluwiograf), ciśnienia atmosferycznego (barograf), temperatury (termograf) i wilgotności względnej powietrza (higrograf). Do napędu bębna stosuje się mechanizm zegarowy nakręcany ręcznie za pomocą klucza.

  • Pleksiglas (szkło pleksi)

    tworzywo sztuczne, nazwa chemiczna: polimetakrylan metylu. Lekki – o gęstości 1,18 g/cm³, bezbarwny, przezroczysty, odporny na wpływy atmosferyczne, nadający się do obróbki i barwienia. Ma zastosowanie do wyrobu części kabin samolotowych, osłon zabezpieczających, a w zegarmistrzostwie – do wyrobu szkieł zegarkowych i budzikowych.

  • Patyna (grynszpan szlachetny)

    jasnozielona warstwa zasadowych węglanów, pokrywająca powierzchnię przedmiotów wykonanych z miedzi lub jej stopów, pod wpływem wilgoci atmosferycznej, jako produkt korozji. W celach dekoracyjnych patyna jest wytwarzana sztucznie. (źródło)

  • Naciąg temperaturowy

    urządzenie naciągowe automatyczne, którego źródłem energii są zmiany temperatury otaczającej atmosfery. Pierwszy naciąg temperaturowy skonstruował J. Becher w roku 1682 do nakręcania zegara wieżowego.

  • Naciąg ciśnieniowy

    urządzenie naciągowe, którego źródłem energii są zmiany ciśnienia atmosferycznego. Jako pierwszy – w roku 1750 – zastosował go Anglik, James Cox – jego zegar nakręcał się pod wpływem zmian ciśnienia powietrza w zbiorniku zawierającym 100 kg rtęci. Do roku 1880 zbudowano jeszcze kilka innych zegarów z naciągiem ciśnieniowym, o nieco innej konstrukcji. Zasada ich działania polegała na przesuwaniu się rtęci, wypełniającej spiralną rurkę, na skutek działania ciśnienia atmosferycznego. Naciągi ciśnieniowe nie znalazły szerszego zastosowania.

  • Naciąg automatyczny

    naciąg samoczynny. Do nakręcania zegarów z napędem automatycznym wykorzystuje się zmiany ciśnienia atmosferycznego, zmiany temperatury, promienie światła, prąd elektryczny, a do nakręcania mechanicznych zegarków naręcznych ruchy ręki.

  • Lakier

    szybko schnący roztwór żywic w oleju, spirytusie, acetonie lub innych rozpuszczalnikach, służący do pokrywania powierzchni przedmiotów w celu ich upiększenia i ochrony przed wpływem czynników atmosferycznych.

    Ciekawostka: W zegarmistrzostwie są stosowane przezroczyste lakiery spirytusowe i caponowe (zaponowe). Lakier spirytusowy szelakowy można sporządzić samemu, rozpuszczając łyżkę szelaku w 100 g spirytusu – pokrywa się nim nowe lub odnowione części zegara, zwłaszcza płyty. Lakier caponowy pokrywa powierzchnie metalowe nadzwyczaj cienką błonką, doskonale przylegającą do podłoża i prawie niewidoczną. Błona lakieru caponowego jest znacznie twardsza niż błona lakieru spirytusowego – dlatego lakier caponowy nadaje się przede wszystkim do lakierowania (caponowania) precyzyjnej aparatury metalowej i części zegarowych.

  • Kontraktron

    układ stykowy w hermetycznej obudowie, składający się ze szklanej rurki wypełnionej gazem ochronnym (mieszaniną azotu i wodoru) oraz umieszczonych w niej dwóch lub więcej sprężyn stykowych ze stopu żelazoniklowego. Zestyk następuje pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego, wytwarzanego przez cewkę nałożoną na rurkę lub przez zbliżenie magnesu trwałego. Styki kontraktronu odznaczają się dużą trwałością i niezawodnością działania, gdyż są zabezpieczone przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi.

  • Cięgno

    element mechanizmu lub urządzenia zegarowego pracujący na rozciąganie. W dawnych zegarach obciążnikowych cięgnem, na którym zawiesza się obciążnik, była struna z jelita baraniego, linka lniana lub konopna. Obecnie stosuje się żyłki nylonowe lub łańcuch. Żyłki nylonowe wydłużają się wprawdzie pod obciążeniem, ale są odporne na wpływy atmosferyczne i mają dużą wytrzymałość na zerwanie. Istnieją też przekładnie cięgnowe z bębnem wyrównawczym, w których cięgnem jest zwykle łańcuch drabinkowy. W zegarach wieżowych młotki uderzające w dzwony są poruszane za pomocą cięgien, którymi są linki, druty lub pręty.

  • Błąd izochronizmu

    właściwość regulatora chodu mechanizmu zegarowego polegająca na zmianie okresu drgań wraz ze zmianą amplitudy wahań jaka następuje wskutek wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Czynniki wewnętrzne, np. błąd kołowy wahadła, wynikają z konstrukcji zespołu regulatora ( wahadła, regulatora balansowego) i jego współpracy z wychwytem. Czynniki zewnętrzne to ciśnienie atmosferyczne, pole magnetyczne itp, Błąd izochronizmu staje się tym większy, im wpływ wymienionych czynników jest bardziej niestały (zob. izochronizm).

  • Balans wiszący

    balans stosowany w zegarze ATMOS i zegarze rocznym. Jest zawieszany podobnie jak wahadło, lecz wykonuje ruch obrotowo-zwrotny wokół osi pionowej pod działaniem momentu długiej i wąskiej sprężynki zwrotnej, na której jest zawieszony.

  • Aneroid

    aneroid to szczelnie zamknięte naczynie z rozrzedzonym powietrzem. Przy wahaniach ciśnienia atmosferycznego powierzchnia jego ścianki wygina się, co wpływa na wychylenie wskazówki wysokościomierza, która porusza się po odpowiednio przygotowanej skali. (źródło)

  • Aluminium

    metal o barwie srebrno-białej, pierwiastek Al nazywa się glinem, natomiast wyroby hutnicze i stopy zawierające glin nazywają się aluminium. Aluminium jest odporne na korozję i działanie większości kwasów organicznych. Na aluminium bardzo silnie działają ług potasowy i sodowy oraz soda amoniakalna, słabiej – kwas solny i siarkowy. Pod wpływem czynników atmosferycznych aluminium pokrywa się cienką warstewką tlenku, chroniącą je przed dalszym utlenianiem. Elektrolityczne pokrywanie aluminium tlenkami (zob. eloksalacja) umożliwia uzyskanie powłoki o różnych barwach, twardszej od samego metalu (zob. barwienie aluminium). W zegarmistrzostwie stopy aluminium stosuje się na koperty zegarkowe, całe obudowy zegarów lub ich elementy.